Vàng Da Là Bệnh Gì ? Tìm Hiểu Các Nguyên Nhân Dẫn Đến Vàng Da Ở Người

Vàng da là tình trạng da và mắt chuyển sang màu vàng, do sự tích tụ bilirubin trong máu. Bilirubin là một sản phẩm phụ của sự phân hủy hemoglobin từ các tế bào hồng cầu. Vàng da có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, bao gồm:

1. Bệnh Gan

• Viêm gan (Hepatitis): Viêm gan do virus (A, B, C, D, E) hoặc các nguyên nhân khác như thuốc, rượu có thể gây tổn thương gan và dẫn đến vàng da.

• Xơ gan (Cirrhosis): Đây là tình trạng gan bị xơ hóa và mất chức năng, dẫn đến tăng bilirubin trong máu và gây vàng da.

• Ung thư gan (Liver cancer): Ung thư gan có thể gây vàng da khi tế bào ung thư làm tổn thương chức năng gan hoặc cản trở đường mật.

2. Bệnh Đường Mật

• Sỏi mật (Gallstones): Sỏi trong túi mật hoặc ống mật có thể gây tắc nghẽn dòng chảy của mật, dẫn đến tích tụ bilirubin và gây vàng da.

• Viêm túi mật (Cholecystitis): Viêm túi mật thường do sỏi mật gây ra, có thể làm tắc nghẽn ống mật và dẫn đến vàng da.

• Ung thư đường mật (Cholangiocarcinoma): Ung thư ở ống mật có thể gây tắc nghẽn và dẫn đến vàng da.

3. Bệnh Máu

• Thiếu máu tán huyết (Hemolytic anemia): Đây là tình trạng các tế bào hồng cầu bị phá hủy quá nhanh, dẫn đến tăng sản xuất bilirubin và gây vàng da.

• Hội chứng Gilbert: Đây là một rối loạn di truyền khiến cơ thể không thể xử lý bilirubin một cách hiệu quả, gây ra vàng da nhẹ.

4. Rối Loạn Di Truyền

• Hội chứng Crigler-Najjar: Đây là một rối loạn di truyền hiếm gặp, trong đó gan không thể chuyển hóa bilirubin, dẫn đến tích tụ và vàng da nghiêm trọng.

• Hội chứng Dubin-Johnson và Hội chứng Rotor: Cả hai đều là rối loạn di truyền gây rối loạn trong quá trình vận chuyển và bài tiết bilirubin, dẫn đến vàng da.

5. Nhiễm Trùng

• Sốt rét (Malaria): Bệnh sốt rét gây ra do ký sinh trùng tấn công và phá hủy hồng cầu, dẫn đến tăng bilirubin và gây vàng da.

• Nhiễm trùng do leptospira (Leptospirosis): Đây là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Leptospira, có thể gây tổn thương gan và vàng da.

6. Tác Động Của Thuốc

• Thuốc điều trị: Một số loại thuốc như paracetamol (liều cao), kháng sinh, và thuốc chống lao có thể gây tổn thương gan và dẫn đến vàng da.

7. Bệnh Lý Khác

• Suy tim: Suy tim nặng có thể gây tắc nghẽn dòng máu về gan, làm tổn thương chức năng gan và dẫn đến vàng da.

• Hội chứng mật không do tắc (Non-obstructive jaundice): Các bệnh lý khác không gây tắc nghẽn đường mật nhưng vẫn làm tăng bilirubin trong máu như suy thận mạn hoặc bệnh lý về tuyến tụy.

8. Vàng Da Sinh Lý ở Trẻ Sơ Sinh

• Vàng da sinh lý: Thường gặp ở trẻ sơ sinh trong vài ngày đầu sau sinh do gan của trẻ chưa hoàn thiện để xử lý bilirubin. Trường hợp này thường lành tính và tự khỏi sau vài ngày.

9. Bệnh Lý Ngoài Gan

• Viêm tụy (Pancreatitis): Viêm tụy có thể gây chèn ép ống mật chung, dẫn đến tắc nghẽn dòng chảy của mật và gây vàng da.

Kết Luận

Vàng da có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý khác nhau, từ bệnh gan đến các bệnh đường mật, bệnh máu, và các bệnh nhiễm trùng. Việc phát hiện sớm nguyên nhân gây vàng da là rất quan trọng để điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Khi xuất hiện triệu chứng vàng da, người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.